Pierwsza informacja o ratuszu w Zduńskiej Woli pochodzi z II połowy XVIII w. W 1788 r. podczas komisyjnego przekazywania Antoniemu Złotnickiemu (bratu Stefana) spuścizny po ojcu Feliksie Złotnickim jest zapis mówiący o ratuszu mieszczącym się w rynku.
Kiedy dokładanie powstała budowla i jakie dokładnie spełniał funkcje nie wiemy. Zapewne mogła być siedzibą władz, jak i też spełniać funkcje handlowe wtedy już miejskiej formy jaką była osada Czekay. W opisie Zduńskiej Woli sporządzonego w 1860 r. przez ówczesnego burmistrza miasta Feliksa Piotrowskiego (szwagra Juliusza Karola Złotnickiego, który był synem Stefana Złotnickiego) również jest informacja dotycząca budynku ratusza opisanego jako dwór gościnny, murowany, parterowy, prostokątnego kształtu, znacznych wymiarów, z wieżą na której znajduje się zegar. Ratusz w takim kształcie, jaki uwidoczniony jest na fotografiach z przełomu XIX i XX w. wbrew swojej nazwie nigdy nie pełnił siedziby władz miejskich. Stojąc pośrodku rynku, był on swego rodzaju centralnym domem handlowym dla dawnej Zduńskiej Woli, wybudowany na wzór rosyjskich gościnnych dworów czyli centrów handlowych i usługowych. W międzyczasie obiekt był na pewno rozbudowywany i remontowany, jednak trudno określić dokładne daty i zakresy tych działań.
Z zachowanych opisów i zdjęć, pocztówek czy planów był budowlą drewniano – murowaną w kształcie zamkniętego czworoboku, z dziedzińcem w środku, wieżą strażniczą i zegarową. Prowadziły do niego 4 wejścia – z główną bramą pod wieżą od strony południowej.
Budynek Ratusza był własnością prywatną, w okresie międzywojennym ¾ jego części należało do rodziny Zylberszaca. Po pożarze jaki wybuchł 20 grudnia 1928 r., w wyniku którego spłonęła poważna część budynku, rodzina Zylberszyca rozpoczęła starania u władz miejskich o jego odbudowę. Ostatecznie w połowie 1938 r. miasto kupiło od sukcesorów Zylberszyca ich część nieruchomości za cenę 50 tys. zł, zapłaconą w części gotówką, a częściowo wekslami. Do aktu kupna Rada Miejska zobowiązał ówczesnego burmistrza Tadeusza Szaniawskiego, wiceburmistrza Antoniego Kozłowskiego oraz radnego Józefa Lesza. W marcu 1939 r. miasto miało już gotowy projekt przebudowy Ratusza, który przechowywany jest do dzisiaj w miejskim muzeum. Projekt wykonany został przez Józefa Karskiego, który zaprojektował m.in. budynek Teatru Wielkiego w Łodzi. 19 marca 1939 r. zostało wydane przez wydział komunikacyjno – budowlany urzędu wojewódzkiego w Łodzi stosowne pozwolenie na przebudowę budynku ratusza.
Wybuch II wojny światowej pokrzyżował plany władz miasta i budynek latem 1940 r. został zburzony. Do burzenia ratusza wykorzystano siłę roboczą ludności żydowskiej. Gruz ze zburzonego obiektu posłużył na utwardzenie nawierzchni ulic: Jasnej, Tkackiej i Klasztornej. Ratusz zduńskowolski był jedynym na przestrzeni od Kalisza do Łodzi takim obiektem. To fakt, że u progu II wojny światowej wyjątkowo zaniedbanym, bowiem po pożarze był tylko prowizorką ratusza ale też trzeba podkreślić, iż władze miasta miały gotowy plan i program na jego odrestaurowanie. W założeniach ówczesnych władz miał on się stać najdostojniejszym widomym znakiem siły miasta i jego samorządu.
Od zakończenia II wojny światowej co pewien czas w różnych zapisach i dokumentach można spotkać informacje na temat ratusza i planów jego odbudowy. Idea odbudowy ratusza żywa była również wśród mieszkańców Zduńskiej Woli czego dowodem była powołanie w grudniu 1998 r. Zduńskowolskiego Towarzystwa Inicjatyw Społecznych. Brak odpowiedniego wsparcia ze strony ówczesnego samorządu skazał tą inicjatywę na niepowodzenie. Jedynym pozytywnym efektem tamtej inicjatywy było zebranie archiwaliów i próba zainteresowania mieszkańców ideą odbudowy ratusza. Dopiero w drugiej połowie 2009 r. obecne władze Miasta rozpoczęły realne działania, które miały na celu zmaterializowanie się idei odbudowy budynku ratusza. Projekt pn. „Rewitalizacja Centrum Miasta Zduńska Wola”, którego istotnym elementem jest odbudowa budynku ratusza jest efektem podjętej w 2009 r. inicjatywie, dzięki której obecnie zmienia się oblicze centralnego placu w Zduńskiej Woli.
Od roku 2014 otwarto powstały w miejscu dawnego ratusza współczesny budynek nawiązujący kształtem do dawnego obiekt w którym działa obecnie Miejski Dom Kultury.
Przedruk z pdf umieszczony na stronie:
0 komentarzy